سرزمین من

احکام ماه محرم الحرام:

تمامی اعمال و رفتار آدمی در دایره احکام شرعی قرار دارد و یکی از احکام پنج گانه به آن تعلق می گیرد. عزاداری سید الشهدا نیز از این قاعده مستثنی نیست و دارای شرایط و آدای است که رعایت آنها کمک شایانی به بهتر برگزار شدن آن نموده و در عمل به تدریج فرهنگ و معرفت به فرهنگ حسینی در جامعه می انجامد و از آنجا که این حادثه تاریخی سند شرف جامعه اسلامی است باید آن را مایه فخر خود دانست و حفظ کرد.

عزاداریسالار شهیدان با وجود اهمیت و ثوابی که برای آن ذکر شده در طول تاریخ به شکل های مختلفی برگزار گردیده و در عصر حاضر شاهد بدعت های وارده بر آن هستیم که سبب دور شدن از هدف اسلامی این واقعه و مکتب تربیتی اسلام شده. و موجب خدشه دار شدن شعائر اسلامی و الهی گردید. از این رو شناخت احکام عزاداری جهت افزایش بصیرت و آگاهی مردم ضروری به نظر می رسد که از شما سرگروه های صالحین تمنا می شود که در حلقات خود در ایام محرم به آسیب های آن و بدعت های وارده صحبت کرده و واقعیت ها را منعکس کنید.

در ادامه به برخی از احکام عزاداری اشاره می شود.

سؤال: حکم قمه زنی جیست؟

جواب: امام خمینی(ره): در شرایط و اوضاع کنونی از قمه زنی خودداری شود.

آیت ا… خامنه ای: جایز نیست.

آیت ا… خویی: اگر منجر به ضرر زیادی نگردد جایز است.

آیت ا… تبریزی:قمه زنی فی نفسه مانعی ندارد لکن به جهت اینکه صدق عنوان جزع بر قمه زدن محرز نیست بهتر است عزاداری حضرت سیدالشهدا و سایر معصومین(ع) را به صورتهای دیگر که صدق عنوان جزع بر آن محرز است مثل سینه زنی- روضه خوانی و تشکیل مجالس روضه و راه انداختن دسته جات عزاداری انجام دهند.

آیت ا … شبیری زنجانی: در عزاداری و سایر مراسم باید شئون اسلامی کاملاً رعایت شود و از انجام کارهایی که موجب وهن مذهب باشد یا خطر مفاسد اجتماعی را در پی داشته باشد جداً خوداری کنند لذا از عزاداری به شکل ذکر شده باید اجتناب کرد.

آیت ا… مکارم: عزاداری عزیز نباید کاری کنند که باعث وهن مذهب در نظر دیگران گردد یا آسیبی به بدن آنها برسد.

آیت ا… نوری همدانی: اشکال دارد.

مداحی با جملات نامناسب با نشان اهل بیت(ع)

سؤال: تعداد نادری از مداحان در مجالس خود الفاظ و اشعاری را به کار می برند که به نظر می رسد بی احترامی به اهل بیت(ع) و یا حتی مغایر با اصول اعتقادی ماست با عرض پوزش؛ ما گله ایم و چوپان امام حسین(ع)   انا کلب الحسین و … حکم این اشعار و مجالس چیست؟

جواب: آیت ا… بهجت: تمام این موارد اشکال دارد و جایز نیست و لو با عنوان ثانوی.

آیت ا… تبریزی: چون موجب وهن به اهل بیت(ع) و مورد سوء استفاده دشمن و متهم کردن شیعه است جایز نیست.

آیت ا… خامنه ای: گفتن این جملات جایز نیست و باید از ترویج این افراد و این گونه جلسات پرهیز شود.

آیت ا… سیستانی: باید از جملات نامناسب اجتناب شود.

آیت ا… صافی گلپایگانی: حرام و خلاف شرع است.

آیت ا… فاضل لنکرانی: به طور کلی این امور جایز نیست و اینگونه مجالس نباید برگزار شود.

آیت ا… مکارم شیرازی: گفتن این جملات کفر آمیز و وهن آور حرام است و امام حسین(ع) از این کارها بیزار است و گویندگان باید فوراً توبه کنند و الا کار او مشکل است.

آیت ا… نوری همدانی: هر تعبیری که منافات با عظمت مقام اهل بیت(ع) دارد یا با مبانی مذهب سازگار نیست حرام است.

سؤال: استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری سیدالشهدا یا قرار دادن آن در مجلس عزا و یا حمل آن در دسته عزاداری چه حکمی دارد؟

جواب: آیات امام- فاضل- مکارم شیرازی- سیستانی: اشکالی ندارد.

آیت ا… صافی: حمل علم بعید نیست از تعظیم شعائر محسوب شود و بی اشکال باشد.

آیتا… خامنه ای: فی نفسه اشکال ندارد. ولی نباید جزء دین شمرده شود.

آیت ا… نوری همدانی: استفاده از آن در حد متعارف اشکال ندارد.

سؤال: آیا مراسم عروسی و عقد در ماه محرم حرام است؟

جواب: همه مراجع به این مراسم اگر توأم با معصیت و یا هتک حرمت حضرت سیدالشهداء نباشد اشکال ندارد ولی در آن هیچ نوع برکتی نیست و سزاوار است که مسلمانان سعی کنند این گونه مراسن را در ماه های دیگر برگزار کنند.

سؤال: کسی که نذر کرده در روز عاشورا حلیم بدهد آیا می تواند به جای آن خوراکی دیگر بدهد. یا حلیم را در روزهای دیگر ماه محرم به مردم بدهد؟

جواب: همه مراجع: اگر نذر طبق صیغه معتبر شرعی بوده باید به همان صورتی که نذر کرده عمل کند و اگر صیغه نداشته اختیار با اوست.

سؤال: در برخی موارد مرثیه خوانی یا مداحی زنان در مجلس خودشان به گونه ای است که صدای آنان با بلندگو به گوش مردان رهگذر می رسد آیا این عمل جایز است؟

جواب: همه مراجع0به جز مکارم) اگر صدای آنان در معرض ریبه و تهییج شهوت باشد جایز نیست.

مکارم: خیر جایز نیست.

سؤال: آیا جایز است در مراسم عزاداری امام حسین مردان با حضور زنان  لخت شده و عزاداری کنند؟

جواب: آیات عظام امام و فاضل؛ اگر باعث مفسده نباشد اشکال ندارد. و بر زنان واجب است از نگاه کرده به بدن نامحرم اجتناب کنند.

آیت ا… بهجت: بنابر احتیاط واجب باید بدن خود را از نامحرم بپوشانند.

آیت ا… تبریزی: اشکال ندارد.

آیت ا… صافی: اگر در معرض دید زنان نامحرم نباشد اشکال ندارد.

آیت ا… مکارم: احتیاط واجب آن است که مردان از این کار خود داری کنند.

سؤال:استفاده از طبل- سنج- در مراسم عزاداری و غیر آن چه حکمی دارد؟

جواب: همه مراجع(به جز صافی و بهجت) اگر به نحو متعارف و غیر سهوی نواخته شود اشکال ندارد.

آیات عظام بهجت و صافی: استفاده از آن اشکال دارد.

سؤال: برهنه شدن در هنگام عزاداری چه حکمی دارد؟

اکثر مراجعاشکال ندارد. مگر مفسده داشته باشد.

آیت ا…مکارم: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

سؤال: حکم زنجیر زدن به بدن چیست؟

جواب: آیت ا… خامنه ای: اگر به نحو متعارف و به گونه ای باشد که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه در عزاداری محسوب شود اشکال ندارد.

سؤال: باقی مانده اموالی که به عنوان هزینه های مراسم عزاداری و عاشورای امام حسین(ع) جمع آوری می شود در چه موردی باید خرج شود؟

جواب: آیت ا… خامنه ای: می توان اموال را با کسب اجازه اهدا کننده گان در امور خیریه مصرف کرد و یا آنها را برای مصرف در مجالس عزاداری آینده نگه داشت.

سؤال: آیا جایز است در ایام محرم زنان با حفظ حجاب و پوشیدن لباس خاصی که بدن آنان را بپوشاند در دسته های سینه زنی شرکت کنند؟

جواب: آیت ا… خامنه ای: شایسته نیست.

سؤال: استفاده از آلات موسیقی ارگ و سنج و غیر آن در عزاداری چه حکمی دارد؟

جواب: آیت ا… خامنه ای: مناسب عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم به همان صورت متعارفی که متداول است برگزار شود.